Wyniki naszych badań komentuje psychoterapeuta

Kryzys jest odpowiedzią na pojawiającą się przeszkodę, która znacznie utrudnia bądź uniemożliwia osiągnięcie ważnych dla jednostki celów życiowych, dotyczy osobistych trudności lub sytuacji, które uniemożliwiają świadome kontrolowanie własnego życia oraz odbierają ludziom zdolność sprawnego działania i funkcjonowania w rzeczywistości społecznej.

Analiza materiału badawczego pozwala stwierdzić, że badana młodzież wykazuje postawę dojrzałą wobec obserwowanych w swoim życiu kryzysów. Z czujnością też identyfikują ich źródła, sytuując je w obszarach relacji ze światem i samym sobą. To ważna umiejętność, ułatwiająca rozwój osobowości dojrzałej, o kompetencjach podmiotowych – na poziomie samostanowienia o sobie i kształtowania spójnej dojrzałej tożsamości. Ta świadomość potrzeby rozwoju swoich zasobów, a także trudności w budowaniu pozycji wyznaczanej dorosłością, zawiera w sobie elementy kreujące także niezależną tożsamość.

Za niezwykle wartościową uznać można zatem dobrą orientację  młodzieży, w swoich potrzebach, zakresach ich realizacji oraz deficytach odzwierciedlających trudności w realizowaniu zadań rozwojowych. Ich znajomość, jak również aktywne uczestniczenie w komunikacji społecznej w środowisku życia stają się ważnymi komponentami wyznaczającymi poczucie niezależności, wyznaczającymi status własnej tożsamości i bycia dojrzałym członkiem społecznych grup odniesienia.

Niepokojący jest fakt, że badania wskazują na podejrzenie zaburzeń depresyjnych u ¾ maturzystów i że jeden z objawów depresji wystąpił u (od 34% do 45% badanych) oraz że średni i wysoki poziom stresu miało (odpowiednio 81% i 13%).

Warto zwrócić uwagę także na fakt, że z badań wynika, że średni czas spędzony w internecie w dni szkolne wynosi prawie 6 godzin dziennie, a w dni wolne od nauki 7,5 godziny i że ¾ respondentów uzyskuje przeciętne uzależnienie od internetu a 17% uzyskało wysoki poziom uzależnienia od internetu.

Jest to niezwykle ważne i niepokojące w kontekście zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży które, jest jednym z podstawowych elementów ogólnego zdrowia. Zdrowie psychiczne oznacza nie tylko brak zaburzeń czy choroby, ale także: potencjał psychiczny, umożliwiający zaspokajanie swoich potrzeb, osiąganie sukcesów, czerpanie radości i satysfakcji z życia, zdolność rozwoju, uczenia się, radzenia sobie ze zmianami i pokonywaniem trudności, sprzyja nawiązywaniu i utrzymywaniu dobrych relacji z innymi ludźmi oraz aktywnemu udziałowi w życiu społecznym.

Dzieci często nie potrafią w odpowiedni sposób wyrazić słowami co im dolega, z czym sobie nie radzą, dlatego uciekają m.in. w zachowania, które mają zwrócić na nie uwagę dorosłych lub rówieśników. Wielu rodziców czy opiekunów nigdy nie pomyślałoby, że dziwne postępowanie ich dzieci może być początkiem kryzysu psychicznego. Objawy bowiem często przypominają wejście w burzliwy okres dojrzewania. Dlatego tak ważne jest, aby być czujnym i nie bagatelizować żadnych niepokojących symptomów.

Troszczenie się o zdrowie psychiczne dziecka jest ważne na każdym etapie jego rozwoju, ważne jest uczenie dziecka samoakceptacji i rozwiązywania problemów. W profilaktyce zdrowia psychicznego dziecka ważne jest: nawiązywanie bliskiej więzi emocjonalnej z dzieckiem, wzmacnianie poczucia własnej wartości dziecka, uczenie dziecka miłości, dojrzałości emocjonalnej.

dr Sylwester Bębas, adiunkt  w UKEN w Krakowie, psychoterapeuta, prezes Polskiego Towarzystwa Profilaktyki i Terapii Integralnej, właściciel Gabinetu Psychoterapii i Rozwoju w Kielcach.